Thursday, November 15, 2007

අන්දරේ, රජතුමා සහ වම්බටු

අන්දරේ රජතුමා සමඟ ගමනක් යමින් සිටියේ වම්බොටු වගාවක් අසළිනි. වම්බොටු කොහොමද? රජතුමා ඇසීය. රජ කෑමක් රජතුමනි, යැයි අන්දරේ කීය. දෙසතියකට පසු අන්දරේ යළිත් වතාවක් රජතුමා සමඟ එම වම්බොටු වගාව පසුකර යමින් සිටියේ ය. තුඃ නොදකින් ජරා කෑම, රජතුමා කීය. අන්දරේ එකපැහැර කීයේ ඇත්ත, බලූ කෑමක් රජතුමනි කියා ය. ඇයි යෝදයෝ දෙසතියකට කලින් කිව්වේ රජ කෑමක් කියා නේද යැයි රජතුමා වික්ෂිප්තව විමසීය. සිනාසුනු අන්දරේ මෙහෙම කිව්වලු.
“මම සේවය කරන්නේ වම්බොටුවලට නොවෙයි, රජජතුමාට නේ”

Monday, November 5, 2007

දෙන්නම බීරි

දවසක් රජබිසව අන්දරේට කියනවා “ අන්දරේ උඹනම් හැමදාම මාලිගාවට එනවා උඹේ මායියා කවදාවත් ඇවිත් නෑ නේද? හෙට එනකොට ඇයත් එක්ක එන්න ඕනෑ තේරුණාද?”
එතකොට අන්දරේ
“දේවියනි ඇය එක්ක එන්න නම් බැරියැ ඇගේ කන් ඇහෙනවා මදිනෙව බොහෝම සද්දෙන් කතාකරන්න පුළුවන්නම් මම ඇය එක්ක එන්නම්”

“ඒගැන මම බලාගන්නම් උඹැහැ එක්ක වරෙන්කො”

ඉන්පස්සෙ අන්දරේ ගෙදර ගෙහුන් බිරිදට මොනවද කියන්නෙ
“උඹව බලන්න කැමත්තෙන් ඉන්නවා බිසවුන් වහන්සේ හැබැයි එතුමියගෙ කන් ඇහෙනවනම් අඩුයි ටිකක් හයියෙන් කතා කරන්ට ඕනෑ”
බිරිඳත් හා කියලා කිව්වා

කොහොමින් කොහොම හරි පහුවදා අන්දරේ රජවාසලට යනකොට මායියාවත් එක්කන් ගියා. අන්දරේගෙ භාරියාව දැක්ක බිසව
“හා..............කොහෝ.........මද...........සැප......සා........නී.........ප” යැයි සද්දෙන් ඇහුවා.

“හා..............නේ...................දෙයියෝ........................බුදු වන්ට.....වරදක්...........නෑ.............................”

කන් ඇහෙන්නැති නිසා සද්දෙන් කතාකරනවා ඇති කියලා දෙන්නම හිතුවා. ටිකෙන් ටික සද්දෙ වැඩිකරමින් කරන මේ කතාව කාලගෝට්ටියක් වගේ මුළු මාලිගාවටම ඇහුනා. රජතුමාද පැමිණ මේ පුදුමය බලා හිනා නොවීසිටියත් අන්දරේ හිනාව නවත්තගන්න බැරිව අත් දෙකින් මූණ ව‍හගෙන ඉන්නවා.

ටික වෙලාවක් ගියාට පස්සෙ දෙන්නා තේරුම් ගත්තා මේක අන්දරේගෙ වැඩක් බව. ලජ්ජාවට පත්වුණු බිසවුන් වහන්සෙ මාලිගය ඇතුලට ගියා. අන්දරේගෙ බිසව තරහෙන් බැණ බැණ ගෙදරගියා.

පස්සෙ රාජකාරි අහවර වෙලා අන්දරේ හවස ගෙදරගියා කියමුකො. තමා ලජ්ජාවට පත් කල නිසා කීපවිඩක් කතාකලත් මායියා ගෙදර දොර ඇරියෙ නෑ. ‍අන්දරේ මේකට හොද උපායක් කල්පනා කොරා. පස්සෙ මොකද කරන්නෙ විශාල ගලක් ඔසවාගෙන ඇවිත් ගේපිටිපස්සෙ තියෙන ලිඳට දැම්මා. ඒ සද්දෙ ඇහුනු අන්දරේගෙ බිරිඳ හිතුවෙ අන්‍දරේ ලිඳට පැන්නා කියලා ඉක්මණට දොර ඇරගෙන ලිඳ ලඟට ගියා. මේ අතර අන්දරෙ ‍ගෙට පැනලා දොර වහගත්තා. දොර ඇරියෙ පහුවදා පාන්දරලු.

Friday, October 19, 2007

කුමරියගෙ ලස්සන

දවසක් රජතුමාගේ දියණිය රං කලයකට වතුර පුරවා උකුලේ තබාගෙන රජමාලිගයට එනවා දැක්ක අන්දරේ කව්යකින් ඇයට මෙහෙම කිව්වා.

කටකොට කලේ දිය උකුලේ තබා ගෙන
ලොටතන දෙකක් රෙදි කඩකින් වසා ගෙන
තඹ පිත්තල වලින් අභරණ පැලද ගෙන
රොඩී කෙල්ල කොහි යනවද උදෑ සන


මේක ඇහුන කුමරියට හොදටම තරහා ගියා. පස්සෙ කුමරිය මොකද කරන්නෙ තමා රොඩීකෙල්ලක් යැයි කියා අන්දරේ අපහාස කල බවට රජතුමාට පැමිණිලි කලා. රජතුමත් වහාම රාජ පුරුෂයන් යවලා අන්දරේ ගෙන්නගෙන කුමරිට අපහාස කලේ ඇයිද කියලා හරි කේන්තියෙන් අන්දරේගෙන් ඇහුවා.

අන්දරේ රජතුමාට වැදලා එ‍හෙම

“අනේ දේවයන් වහන්ස මේවගේ ලස්සන රාජ කන්‍යාවක් මම රොඩී කෙල්ලක් යැයි ‍කියන්නෙ කොහොමද? මම එතුමියගෙ ගුණ හා ලස්සන වර්ණනා කලා මිස වෙන යමක් නොකීවෙමි”

“මම එය කවියකින් කීවෙමි එතුමියට එය තේරුම් ගැනීමට නොහැකිවූවා සේ පෙනෙයි දැන් ඔබ ඉදිරියෙහිදී වුවත් මට ඒ කවිය කිය හැකිය එහි වරදක් ඇද්දයි ඔබතුමාම බැලුව මැනව”

කී අන්දරේ පෙරකී කවිය වෙනස් කර මෙහෙම කිව්වා.

රං රං කලේ දිය උකුලේ තබා ගෙන
රං කුඹු දෙකක් සළු පටකින් වසා ගෙන
රිදිත් රත්තරං දෙවගේ පැලද ගෙන
මල්මද බිසව කොහි යනවද උදෑ සන


මේක ඇහුව රජතුමා බොහෝම සතුටුවෙලා තෑගි බෝග එහමත් දීලා තමයි අන්දරේ පිටත් කොලේ ඕං......

Thursday, October 18, 2007

අන්දරේ කිව් කවියක්

රූමත් ස්ත්‍රියක් දිය නාන ස්ථානයකින් යන අන්දරේ ඇය දෙස බලා මේ කවිය කීය.

හිරකර ඇතත් තන පට තද කරම් බැද
දුරටම මට පෙනුනි නුඹෙ රං තැඹිලි කද
කරදර කරති මට මා‍ගේ කිපුනු මද
නරකද මාත් නා‍ගත්තොත් එකට හිද

Wednesday, October 10, 2007

ගොනාවගේ ඉදින්......

අන්දරේගෙ ගෙදර දවසක් මංගල උත්සවයක් තිබුණා. අන්දරේ ටිකක් නාහෙට අහන්නැති මනුස්සයනෙ. ඉතිං අන්දරේගෙ අම්මා මොකද කරන්නෙ එදා උදේ අන්දරේට කතා කරලා “පුතේ වෙනද වගේ දග කරන්නැතිව අද ගොනා වගේ ඉන්ට ඕන හරිද” කියලා කිව්වා. අන්දරෙත් “හොදයි අම්මෙ මම අම්මා කිව් විධිහට ඉන්නම්” කියලා අම්මගෙ අවවාදෙ පිළිගත්තා. ඉතිං ටික වෙලාවක් ගියාට පස්සෙ උත්සවයට ‍ගමේ මිනිස්සු නෑ හිත මිතුරන් එහෙම ගෙදරට ආවයි කියමුකො. අන්දරේ මොකද කරන්නෙ හතරපයින් ගේ හැමතැනම දුවනවා තප්පුලනවා ඒ විතරක් නම් මැදෑ ඉන්න මිනිස්සුන්ටත් ඔළුවෙන් අනිනවා. මේක දැක්ක අන්දරේගෙ අම්මා හරි අපහසුතාවයකට තමයි පත්වුනෙ.

“මෙහෙ වර මම කිවුවා නේද උඹට දග නරන්නැතුව ඉන්න කියලා ඇයි පුතේ අපට මෙහෙම වද දෙන්නෙ”
කියලා අම්මා අන්දරේට පොඩි සද්දයක් දැම්මා.

අන්දරෙත් අතෑරියෙ නෑ
“ඇයි අම්මෙ අම්මමනෙ මට ගොනා වගේ ඉන්ට කිව්වෙ ඉතිං ගොනා ඉන්නෙ එහෙමනෙ අම්මෙ”

“හා එහෙමද ‍එහෙනම් මේ ගොනා බැදපියව්”
කියලා අන්දරේගෙ අම්මා කිව්වා.

Monday, October 8, 2007

ලොකුම බොරුව

අන්දරේගෙ කාලෙ හිටපු රජතුමාත් අන්දරේ වගේම තමයි. එතුමා විහිළු තහළු වලට බොහොම මනාපයි.
ඉතිං දවසක්දා අමාත්‍ය මණ්ඩලය රැස් වුන වෙලාවක රජතුමා කියනවා "හෙට හැමදෙනාම එක බොරුව බැගින් කියන්ට වුවමනායි, ලොකුම බොරුව කිව් තැනත්තාට වටිනා ත්‍යාගයක් දෙනවා" කියලා. මේ වෙලාවෙ අන්දරේ රාජ සභාවෙ හිටියෙ නෑ. ඉතිං අමාත්‍යවරුටික ගෙදර ගෙහුං මොකද කරන්නෙ තෑග්ග ගන්ට හිතාන රෑ නිදිවරාණ රටේ ලෝකෙ නැති ‍බොරු ‍‍‍බේගල් කල්පනා කොරා. ඒ අතින් ඉස්සර හිටපු ඇත්තො අනේ වාසනාවන්. බොරුවක් කියාගන්ට ‍බොහෝම දුක් විදලා තියනවා. ඒකටත් එක්ක දැං ඉන්න අය. ඕං ඉතිං කතාවෙන් පිට පැන්නා. ඉතිං කොහොම හරි පහුවදා රාජ සභාව රැස්වුනා කියමුකො‍. අන්දරෙත් ආවා. පස්සෙ ඉතිං මේ ඇමතිවරු ටික රාජ නියෝගය පරිදි ‍නමෝවිත්තියෙන් බොරු කීම ආරම්භකලා. අන්දරෙත් මොකද කරන්නෙ මේ ගල් පැලෙන බොරු අහගෙන හිනහ වෙවී හිටියා. කට්ටියම බොරු කියලා අහවර වුනාට පස්සේ අන්දරේ රජතුමා ලගට ගෙහුං වැද “දේවයන්වහන්ස මටත් යමක් කීමට අවසරදැයි” අසා සිටියා.
“ඔව් ‍තොපටත් යමක් ඇත්නම් කියවැයි” රජතුමා පිළිතුරු දුන්නා.
පස්සෙ අන්දරේ එවෙලේම ගොතාගත් කවියකින් මෙහෙම දෙයක් කිව්වා.

රජකම් කලත් ඉදගෙන සිහසුනක මත
ඔබ ගොන් රජෙකි මේ මහ ගොන් රැලට හිත
ඔබ මෙන් කුහක නින්දිත අධමයකු කැත
මුළු ලංකාවෙ වෙන කිසියම් තැනක නැත


අන්දරේ මෙය කියා අවසන් වනවත් එක්කම මුළු රාජ සභාවම කලබල තත්වයක‍ට පත්වුනා. රජතුමා ඇතුළු තමනුත් ගොන් රැලක් යැයි පැවසූ අන්දරේ රාජ උදහසට ලක් වියයුතු බව රජු හැර අනෙක් සියළුදෙනා ඒකමතිකව තීරණය කලා. ඒත් රජතුමා මහ හඩින් හිනාවෙලා
“අන්න හරි අන්දරේටයි තෑග්ග. මේ තරම් විශාල බොරුවක් කව්රුත් කිව්වෙ නැහැ. මගේ රාජ සභාවෙහි සිටින්නේ ගොන් රැලක් වගද මමද නින්දිත කැත අධමයෙක් යයි කීම අදහාගත නොහැකි බොරුවක්” යැයි කීයා අන්දරේට තෑග්ග බාර දුන්නා.

Saturday, October 6, 2007

අන්‌දරේ ගැන එච්.එ.එස්.පෙරේරා මහතා ලියූ කවි

1964 දි පමණ “අන්‌දරේ‍ගේ විහිළු” නමින්‌ පොතක්‌ ලියා ඇති එච්‌.එ.එස්‌.පෙරේරා මහතා එහි හැඳින්වීම සඳහා ලියා ඇති පද්‍ය කිහිපයකි මේ.

මව ඉදිරියේ උනිලු දවසක්‌ ගො‍නෙකු ලෙස
දිය යට සිටද කවි කී‍වෙලු විකට රස
මහරජ කෙනෙකු හට පද්‌දදා නමැති බස
කාහට කිව හැකිද මේ අන්‌ද‍රෙට මිස

ඉබ්‌බකු ‍ලෙසය මහරජ මට නම්‌ පෙනුනේ
යනු‍වෙන්‌ රජුට ඉබ්‌බා යයි නම තැනුනේ
කරවිල කොහොඹ ‍මෙනි යන උපමා වැනුනේ
මොහු‍ගෙන්‌ ‍ලෙසයි අද අප කාටත්‌ පෙනුනේ

අමුඩය නොගහ බැරිබව වී වපුරන්‌ට
කී‍වෙලු කවියකින්‌ අන්‌ද‍රෙ ගැහැණුන්‌ට
වෙල්‌එලියක පලා ‍නෙලමින්‌ සිටිඋන්‌ට
අන්‌ද‍රෙ අඬ ගැසූ‍වෙලු පනනට ගන්‌ට

මහ රජ තුමාගේ පොල්‌පැල බැලුව හැටී
රජ බිස කෑගැස්‌සූ පිළි‍වෙල බොහොම වටී
කෑහැටි සීනි පස්‌ කියමින්‌ මිඳු‍ලෙ වැටී
සිහිකර වඟුරුවති ‍හෙල දන සිනහ කැටී

රජවාසලට ‍ගෙන්වූ හැටි හල්‌ පිට්‌ටූ
ඇඬු හැටි කදුරුගෙඩි යුවලට වී කිට්‌ටූ
අදිකාරම්‌‍ගෙ නිදිමත කල හැටි මට්‌ටූ
අද දක්‌වා සිනාසේ සිහිකර රට්‌ටූ

ලොට තන ‍දකෙත්‌ ‍ගෙරි සමකින්‌ වසාගෙන
යනු‍වෙන්‌ කවිකියූ හැටි ඔබ හිනා යන
මංගල දින‍යෙ මනමාලිය බලාගෙන
හරි ලස්සනයි කවි කියු හැටි එදා දින

පුදුමයි සාක්‌කිය කීහැටි දෙපැත්‌තට
පැටවූ හැටි හො‍ඳට කජුමුල්‌ කරත්‌‍තෙට
ගැහැණුන්‌ අල්‌ලමින්‌ ඔසරිය ඉවත්‌කොට
තනමැන ගත්‌ දිනය සිහි‍වෙයි අදත්‌ මට

හෝදිසියක්‌ මය රජුගේ ඔළුව උඩ
මියුරැ විදිය කිය විය යුතු සිනහ මැඬ
නොදිවිමි ජම්‌බු යනු‍වෙන්‌ දිවුරුමේ හැඩ
සිහිකර සිනාසෙමු මේ ඉල කැඩෙන වැඩ

මහ සමුදුරේ පිහිනා ජය ලැබීමට
බලවන්‌තයකු සමඟින්‌ පොර බැදීමට
රත්‌කල අඟුරැ කොකු සඟනට පිදීමට
අන්‌දරෙ බොහොම සමතෙකු බව පෙනේ මට

දොර වැසු විදිය සිය බිරිඳව දොට්‌ට දමා
දමාකෑහැටි මිරිස්‌ මාළුව ‍නෙත්‌ කඳුළු තෙමා
ඔක්‌කොම කිකිළියෝ කුකුළා මමම තමා
කීහැටි සිනාසෙන්නට හොඳ කරැණු තමා

බිසවුන් හට කලත් කවියෙන් අපහාස
කිසිදින ලැබුවෙ නැහැ මහ රජු‍ගෙන්‌ දෝස
මහ රජු හට පවා කිචි කිචි උපහාස
සිහිකර සිනාසෙති ‍පෙරලා පුටු මේස

කවුද මේ අන්‌දරේ?

ඔව්‌….. මේ කියන්‌නේ අපි කව්‌රුත්‌ දන්‌න කවට අන්‌දරේ ගැන තමයි.මාතර දික්‌වැල්‌ලේ උපන්‌ අන්‌දරේ අපේ ජනකතා සාහිත්‍යයෙහි එන එක්‌ සුවිශේෂී චරිතයක්‌. අන්‌දරේ සැමවිටම විහිළු තහළු එ‍වෙලෙහිම ගොතාගත්‌ කවියකින්‌ ප්‍රකාශකිරීමට උපන්‌ හපන්‌කමක්‌ දැක්‌‍වූ‍වෙකි. අන්‌දරේ ජීවත්‌ වූ කාලයෙහි (ක්‍රි.ව 1780-1798) මහනුවර රජ කල රාජාදිරාජසිංහ රජතුමාගේ මාලිගය අසල පොකුණක රාත්‍රීයට කෑගසන මැඩියකුගෙන්‌ මහත්‌ කරදරයක්‌ වී තිබුණි.මැඩියා මැරීමට දක්‌ෂ විදුම්‌ කරුවන්‌ටවත්‌ නොහැකිවිය.මෙය දැනගත්‌ අන්‌දරේ ‍මැඩියාගේ ශබ්‌ධය අසා එ ‍දෙසට විද මැඩියා මරා දැමීය.ඉන්‌ පසු රජූ විසින්‌ මොහුට ගම්‌වර හා සද්‌දවිද්‌ද පලඟපතිර ‍වෙඩිකාරගේ විකට අන්‌දරේ යන නාමයද දී රජවාසලේ නිත්‍ය කවටයා වශ‍යෙන්‌ තනතුරක්‌ද ප්‍රදානය කල බව ජනප්‍රවාදයේ පැවත එයි.අන්‌දරේ පිළිබඳව පොත්‌ පත්‌ හා සිනමාපට නිර්‌මාණය වී ඇති නමුත්‌ මා දන්‌නා තරමින්‌ අන්‌තර්‌ජාලයේ අන්‌දරේ පිළිබඳ සැල කියයුතු තොරතුරක්‌ නැත.මාගේ මේ ප්‍රයත්‌නය එ අඩුව සම්‌පූර්‌ණ කිරීම සඳහාය.